Obesitas wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als ‘overmatige vetophoping die een risico vormt voor de gezondheid’. Het probleem Obesitas wordt steeds omvangrijker en tast op vele fronten onze gezondheid aan. Pas als laatste denken we hierbij aan de voeten. Op dit moment zijn voetklachten gerelateerd aan obesitas nummer 1 in de VS in de ranglijst oorzaak van voetklachten.

Onze voeten hebben de cruciale taak om ons lichaam te ondersteunen wanneer we staan of actief zijn. De voet is echter een complexe, delicate structuur en de botten, weefsels, gewrichten, enz. zijn niet ontworpen om te gaan met overgewicht en de overmatige druk die ontstaat als gevolg van overgewicht.

Hoe zwaarder iemand is, hoe zwaarder zijn/haar voeten worden belast en hoe groter de kans dat er voetproblemen ontstaan. Daarom kan obesitas extreem slecht nieuws zijn voor voeten.

Belangrijkste aan obesitas/overgewicht gerelateerde voetproblemen

• Wijd uitlopende voeten – de combinatie van een opeenhoping van vet en overmatige druk maakt voeten platter en breder met gevallen bogen. Schoenen die ooit goed pasten, zitten nu misschien te strak en wrijven over de huid, wat leidt tot blaren, zweren, likdoorns en eelt.

• Overpronatie – als de voetbogen zijn afgeplat, kunnen voeten te veel naar binnen rollen als een persoon loopt en moeite hebben om in balans te blijven.

• Plantaire fasciitis – komt voor wanneer de dichte strook schokabsorberend weefsel die langs de zool loopt opzwelt of beschadigd raakt door te veel stress. Mensen met plantaire fasciitis ervaren kwellende, intense hielpijn en het genezingsproces is traag.

• Jicht – deze gewrichtsaandoening kan plotselinge, ondragelijke pijn in vnl grote teen veroorzaken. Het wordt geassocieerd met rijke, vette, heerlijke voedingsmiddelen en dranken, zoals spek, varkensvlees en bier. Ze bevatten veel purines, stoffen die de urinezuurspiegel van uw lichaam verhogen. Een jichtaanval vindt plaats wanneer urinezuurkristallen zich ophopen rond de gewrichten van o. a. grote teen maar zich kan ook op andere gewrichten manifesteren. Jicht komt in de leeftijdsgroep 35-50 vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Na het 50^e levensjaar is de prevalentie gelijk.

• Artrose – de voet heeft 30 gewrichten en de slijtage die ze oplopen door overmatige druk is schadelijk voor het kraakbeen en de botten. Het resultaat is gewrichtspijn, stijfheid, ontsteking en verlies van flexibiliteit. Een hoog BMI zorgt ook voor een tekort aan adiponectine, een stof die aangemaakt wordt in vetweefsel en die nodig is voor de aanmaak van gezond kraakbeen. Bij Artrose is er sprake van een afname van de kwaliteit van het kraakbeen.

• Diabetische voetproblemen – obesitas is een risicofactor voor diabetes type 2, een aandoening die wordt gekenmerkt door hoge bloedsuikerspiegels. Diabetes kan de bloedtoevoer naar uw voeten belemmeren, waardoor verwondingen en infecties langer nodig hebben om te genezen, en zenuwen beschadigen, wat mogelijk kan leiden tot gevoelloosheid en misvormingen.

Als de voeten slechter functioneren door overgewicht kunnen er ook problemen ontstaan verderop in de kinetische keten (d.w.z. de bewegingsketen), in gebieden zoals de enkels en knieën.

In Nederland maar ook niet in andere EU landen zijn er richtlijnen om voetzorg te ondersteunen bij mensen met overgewicht. Gepensioneerd Traumatoloog Paul Hustinx heeft hierover een presentatie gemaakt en geeft deze voor Voetzorg+ om voetzorgverleners de gevolgen van overgewicht bij te brengen en samen met hen te kijken naar oplossingen.