In Nederland bestaat een kwart van de samenleving uit mensen met een migratieachtergrond, een percentage dat blijft groeien. Tegelijkertijd is er binnen de autochtone bevolking een aanzienlijke diversiteit aan achtergronden en opvattingen. Het gebrek aan aandacht voor culturele diversiteit in de zorg resulteert in suboptimale zorgverlening die niet volledig aansluit bij de behoeften van de patiënten. Deze lacune in kennis, houding en vaardigheden moet dringend worden aangepakt, en integratie in zorgopleidingen is van cruciaal belang.

Van de 17,8 miljoen inwoners in Nederland heeft 26,4 procent een migratieachtergrond. Deze groep ervaart vaak taal- en communicatieproblemen, discriminatie, identiteitsproblemen, en zowel psychische als fysieke uitdagingen. Onderzoek onthult dat patiënten met een migratieachtergrond vaker discriminatie ervaren, een minder effectief pijnmanagement krijgen, en dat artsen verschillend omgaan met zwarte terminale patiënten in vergelijking met witte patiënten. Zorguitkomsten zijn dan ook minder gunstig voor deze groep. Aannames en miscommunicatie spelen hierbij een cruciale rol.

Patiënten begrijpen niet altijd de verstrekte informatie, waardoor extra tijd nodig is voor het achterhalen van hun zorgbehoefte en het waarborgen dat adviezen en uitleg begrepen worden. Bewustzijn van laaggeletterdheid is van belang, niet alleen bij patiënten met een migratieachtergrond maar bij alle volwassenen, ongeacht culturele achtergrond. Deze uitdagingen zijn niet exclusief voor artsen, maar gelden voor alle zorgverleners.

Om deze kwesties aan te pakken, heeft de regering beleid ontwikkeld en deze in januari 2023 voorgelegd aan de Tweede Kamer. Het ministerie van VWS wil cultuursensitieve zorg bevorderen met vijf maatregelen, waarbij zorgverzekeraars een cruciale rol spelen.

De beleidsnota benadrukt drie kernwaarden:

• toegankelijkheid;
• herkenbaarheid, en;
• effectiviteit en kwaliteit.

Patiënten moeten moeiteloos toegang hebben tot zorg, zichzelf herkennen in de geboden zorg, begrepen voelen en ervaren dat hun culturele achtergrond wordt gerespecteerd. Een cultuursensitieve benadering van zorgverlening vormt hierbij de sleutel, waarbij deze drie waarden samenkomen op een cruciaal kruispunt.

Deze evolutie naar een meer bewuste, respectvolle, en cultureel competente zorgpraktijk is een essentiële stap voorwaarts. Het vergroot niet alleen de effectiviteit van de zorg, maar versterkt ook de vertrouwensband tussen zorgverleners en patiënten, ongeacht hun achtergrond. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen om deze cultuuromslag te bewerkstelligen en ervoor te zorgen dat onze zorgsystemen werkelijk inclusief en compassievol zijn.

Bron: Ministerie VWS