Twee keer zoveel zorggebruik bij lager inkomen: gezondheid en bestaanszekerheid maken het verschil

Mensen met een lager inkomen of opleidingsniveau zijn minder veerkrachtig en hebben vaker moeite om rond te komen. Ook hebben zij minder vaak werk. Dit kan, bijvoorbeeld via stress, leiden tot een slechtere ervaren gezondheid en meer bezoeken aan de huisarts, het ziekenhuis of de geestelijke gezondheidszorg. Deze groep maakt daardoor twee keer zoveel gebruik van de zorg. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Iris Meulman. Zij promoveerde afgelopen mei (2025) aan de universiteit van Tilburg.

Bron: RIVM

Uit meerdere studies over o.a. diabetes, reuma en kanker blijkt dat de plek op de sociale ladder een hogere of minder hoge kans op chronische ziekte geeft. Sociale omgeving, financiële positie zijn pijlers die mede de gezondheid van iemand kunnen bepalen. Iris Meulman kwam tot nog meer conclusies

Meulman laat zien dat bestaanszekerheid een belangrijke rol speelt bij het verklaren van gezondheidsverschillen en verschillen in zorggebruik. Volgens haar onderzoek hangen vooral drie dingen sterk samen met gezondheidsverschillen: inkomenszekerheid (36%), sociaal netwerk en hulpbronnen (29%) en werk(omstandigheden) (22%). Mensen met een lager inkomen hebben bijvoorbeeld minder veerkracht en vinden het moeilijker om financieel rond te komen. Wie geldzorgen heeft, geen vast werk heeft of weinig steun van anderen ervaart, heeft meer kans op gezondheidsproblemen. Dit zorgt ervoor dat mensen in een kwetsbare positie vaker naar de huisarts of het ziekenhuis gaan.

Nederlanders blijken veel waarde te hechten aan een gelijke verdeling van gezondheidswinst uit gezondheidsbeleid, blijkt uit Meulmans vragenlijstonderzoek. Als de volksgezondheid verbetert, moet iedereen er evenveel op vooruitgaan, ongeacht inkomensniveaus. Denk aan een langer of gezonder leven. Deelnemers waren dus niet bereid om extra kosten te maken of om gezondheidswinst op te geven om de gezondheid van mensen met een lager inkomen extra te verbeteren.