Door: Mischa Nagel

Het consumentenprogramma Kassa heeft onlangs in de uitzending aandacht besteed aan acryllaatallergie. Met een rechtstreeks causaal verband naar o.a. kunstnagels.

Vrijdag 24 november verscheen in Folia -het tijdschrift van de universiteit van Amsterdam- een interview met een dermatoloog en een tandarts om hierover niet lichtzinnig te denken. Steeds meer jongeren kiezen voor kunstnagels, maar dat is niet zonder risico’s. waarschuwen tandarts Albert Feilzer en dermatoloog Thomas Rustemeyer. “Een allergie voor gelnagels kan betekenen dat je tandeloos door het leven moet”.

Niet alleen kun je allergisch worden voor de acrylaten in kunstnagels, dezelfde kunststoffen zitten namelijk ook in allerlei medische hulpmiddelen zoals gehoorapparaten, vullingen, kunstgebitten en heup- of schedelimplantaten. En die groep groeit. Waren er in 2020 nog 14 patiënten in het AMC waarbij acrylaatallergie door kunstnagels met grote zekerheid werd vastgesteld, in 2022 waren dat er al 35.

Het vaakst wordt de allergie aangetroffen bij de nagelstylistes die dagelijks met de acrylaten werken maar ook bij de dragers van kunstnagels komt het voor.

De klachten variëren van jeuk, bloedende kloofjes of blaasjes bij de vingers, tot eczeem en ademhalingsproblemen. In het ergste geval kunnen de klachten uit de hand lopen. Afgelopen maand meldde een vrouw zich bij de spoedtandarts omdat ze een tand verloren had. Omdat ze vijfentwintig jaar eerder klachten had gehad door nepnagels, leidde de ingreep van de tandarts tot een ontsteking en zwelling in de mondholte, waardoor de vrouw op de eerste hulp van het Amsterdam UMC terechtkwam.

De allergie wordt vaak veroorzaakt door de hechtlak 2-hydroxyethylmethacrylaat (afgekort HEMA) die nagelstylisten onder de kunstnagels of gellak aanbrengen. Het gaat dan om de acrylaatmonomeren, de kleinere, afzonderlijke moleculen die in de vloeibare lak zitten en makkelijk door de huid heen kunnen dringen. Wanneer de nagels uitharden rijgen de monomeren zich aaneen tot lange ketens die polymeren heten. Polymeren zijn relatief veiliger, omdat ze groter zijn en minder makkelijk door de huid heen kunnen dringen.

In principe kunnen de monomeren vrijwel niet door nagel heen, maar op een aantal punten gaat het mis. ‘De nagelstyliste duwt eerst je nagelriemen terug waardoor de barrière tussen je nagel en huid doorbroken wordt en de monomeren makkelijker naar binnen kunnen. Om de nagels te verwijderen worden de vingertoppen in bakjes met aceton gehouden zodat de kunststof verweekt en makkelijker kan worden verwijderd. De huid van de vingertoppen worden door contact met aceton ontvet waardoor restmonomeer vrijkomt dat de ontvette huid kan binnendringen.’ Anders dan tandartsen en orthopeden die ook met acrylaten werken, zijn nagelstylisten zich vaak niet bewust van de gevaren. Zo kunnen de monomeren ook door rubberen handschoenen heen, wat vaak niet bekend is. Bovendien werken nagelstylisten op dagelijkse basis en op veel grotere oppervlakten met de kunststoffen dan tandartsen of orthopeden.

Ook voetverzorgers werken met kunstnagel of gelnagels. Voor hen geldt dus hetzelfde weet waar je mee bezig bent!

Zes jaar geleden plaatsten we in de laatste in een van de laatste edities van De Medische Voet een artikel van de inmiddels overleden toxicoloog Hans Brand. Hij deelde nog veel meer zorgen over het gebruik van kunstnagels. Kunstnagels sluiten de nagelplaat af. Het ook op de nagels levende evenwicht van micro-organismen wordt verstoord. Aerobe micro-organismen krijgen geen zuurstof meer en sterven af terwijl de anaerobe micro-organismen alle ruimte krijgen tot overgroei en dus infectie. In veel studies wordt gewaarschuwd tegen het feit dat acrylaten ook kankerverwekkend kunnen zijn. Er is ook nog discussie over de lampen die gebruikt worden voor het uitharden van kunstnagels en dergelijke producten. Ook die zouden volgens de wetenschap kankerverwekkend zijn.

De manier van werken geeft schade aan de “vier Guardian Seals” die een functie hebben om o.a. de nagelwallen te beschermen tegen microbiële invasie.

In mijn voordrachten over nagels wijs ik vaak op deze risico’s. Je moet ervan op de hoogte zijn en mensen met een chronisch ziektebeeld niet belasten met kunstnagels daar gaat het nl vaker fout. De zorg voor veel chronische ziekten is het voorkomen van infectie en aan dat belangrijke doel ga je voorbij. Verder zouden er protocollen moeten komen om ellende te voorkomen.

Ik ben blij dat er nu eindelijk aandacht voor de problematiek van kunstnagels is. Een verbod op kunstnagels gaat te ver maar de beroepsgroepen die deze nagels plaatsen dienen goed geschoold te worden en moeten ook een hun klanten op de risico’s kunnen wijzen.