Vanaf januari 2026 worden 18 complexe behandelingen bij kanker en vaatziekten alleen nog uitgevoerd in ziekenhuizen die deze ingrepen vaak doen. Dit is het resultaat van landelijke afspraken over minimale aantallen ingrepen per ziekenhuis, de zogenoemde volumenormen. Naast concentratie van zorg zal er ook spreiding plaatsvinden van minder complexe zorg. Ziekenhuizen werken op die manier samen aan de best mogelijke zorg. Dit is goed nieuws voor patiënten. Zij krijgen hiermee meer zekerheid dat deze zorg ook in de toekomst van dezelfde goede

Noodzaak tot concentratie en spreiding

De zorg in Nederland staat onder druk doordat een toenemend aantal ouderen zorg nodig heeft en er meer mensen met meerdere aandoeningen zijn, terwijl er een toenemend tekort is aan zorgpersoneel. In het Integraal Zorgakkoord (IZA) hebben patiënten, zorgverleners, zorgverzekeraars en de overheid in 2022 daarom afspraken gemaakt om de zorg toekomstbestendig te maken door deze anders in te richten. Ziekenhuizen gaan meer samenwerken in hun regio en versterken elkaar op die manier.

Een belangrijk onderdeel van de afspraken is de concentratie van complexe zorg op basis van hogere volumenormen. Hierdoor is het mogelijk om de kwaliteit van zorg te waarborgen en de gezondheidszorg in de toekomst toegankelijk te houden. Tegelijkertijd worden afspraken gemaakt om veelvoorkomende zorg dichtbij huis te houden. De nu afgesproken volumenormen gelden voor de behandeling van hoofd-halskanker, alvleesklierkanker, longkanker, maag- en slokdarmkanker, nierkanker, aorta aneurysma en een procesnorm voor vernauwde halsslagader.

Samenwerking in regio’s essentieel

De nieuwe normen voor kanker en vaatchirurgie zijn door patiëntenorganisaties, zorgverleners, ziekenhuizen en zorgverzekeraars vastgesteld aan 2 ronde tafels. Die stonden onder leiding van de onafhankelijke voorzitters, Rob Tollenaar en Peter Go. De vaststelling van deze normen is een belangrijke stap op weg naar regionale samenwerkingsnetwerken van ziekenhuizen. Die zullen zo worden ingericht dat iedere patiënt met bepaalde kanker of vaatziekten, in elke regio toegang heeft tot de best mogelijke zorg wanneer dat nodig is.

Selma Tromp, neuroloog en vicevoorzitter Federatie Medisch Specialisten (FMS): “Als zorgverleners willen we patiënten de best mogelijke zorg bieden. Met alle partijen, inclusief vele medisch specialisten en hun wetenschappelijke verenigingen, hebben we een langdurig en zorgvuldig proces doorlopen om tot deze besluitvorming te komen. Door onze krachten te bundelen in zorgnetwerken, zorgen we ervoor dat patiënten ook in de toekomst toegang houden tot goede zorg. Tegelijkertijd benutten we schaars zorgpersoneel optimaal. De kennis en kunde van álle zorgverleners hebben we hierbij nodig. We moeten slim samenwerken én zorg goed spreiden, zo houden we de zorg toegankelijk én toekomstbestendig.”

Zorg goed gespreid over Nederland

De complexe behandelingen worden geconcentreerd in een of meerdere ziekenhuizen per regio. Hierdoor zullen sommige patiënten verder moeten reizen voor hun behandeling. Zij kunnen vaak wel de overige zorg, zoals controles, in een ziekenhuis dichterbij krijgen. “Natuurlijk willen mensen het liefst zo kort mogelijk moeten reizen voor zorg in het ziekenhuis”, aldus Anke Vervoord, directeur-bestuurder van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). “Maar ze begrijpen ook dat kanker, net als vaatziekten, om gespecialiseerde zorg vraagt. Door de zorg in ziekenhuizen te concentreren, krijgt iedereen in Nederland de beste kansen op overleving en goede kwaliteit van leven. En dat is waar wij ons als patiëntenorganisaties al jaren voor inzetten.”

Uiteindelijk blijft op deze manier de meeste zorg nog steeds in veel ziekenhuizen beschikbaar, goed verspreid over Nederland.

De rol van het Zorginstituut

Aan de Ronde Tafel concentratie & spreiding Oncologische zorg en Ronde Tafel Toekomstbestendig Vaatchirurgisch Landschap zijn betrokken partijen vertegenwoordigd: patiëntvertegenwoordigers, zorgprofessionals, ziekenhuizen, zorgverzekeraars en de overheid. De tafels zijn opgericht om de afspraken uit het IZA uit te voeren en concentratie van zorg te versnellen en netwerkzorg te versterken. Dat moet zorgen voor meer passende zorg. De Ronde Tafels staan onder regie van Zorginstituut Nederland, maar het Zorginstituut neemt geen deel aan de besluitvorming van de Ronde Tafels.

Bron: Dit is een gezamenlijk persbericht van zorgpartijen van de Ronde Tafels Concentratie & Spreiding Oncologie en Vaatchirurgie.