Jeannette Bogaard
gastdocent
Opleiding tot medisch pedicure oncologie en/ of oncologisch voetzorgverlener [OVV] of oncologisch handzorgverlener [OHV].
Toen Mischa Nagel tien jaar geleden de cursus Voetzorg & Oncologie ontwikkelde, besteedde geen enkele voetzorgopleiding in Nederland aandacht aan kanker. De belangstelling voor de cursus was onverwacht groot. Deelnemers waren zeer enthousiast over de geboden informatie en de betrokkenheid van de docent. Er bleek behoefte te zijn aan een specialisatie naast de al bekende reumatische en diabetische aantekening. Daarom introduceerde hij de specialisatie oncologisch voetzorgverlener (OVV) en vroeg daar een merkrecht op aan.
In 2012 ontdekte Mischa Nagel dat voor reuma en diabetespatiënten in de voetzorg veel werk verzet werd om bij deze patiënten vroegtijdig afwijkingen aan de voet te kunnen vaststellen en er protocollen en procedures werden ontwikkeld om tot een goede, inzichtelijke zorg te komen.
In 2012 zag Mischa niet alleen dat er voor kankerpatiënten met voetafwijkingen als gevolg van behandelingen geen onderzoek was gedaan voor verbetering van deze klachten, er was ook geen eenduidig beleid en informatie naar patiënten toe was er niet of nauwelijks.
In geen enkele opleiding voor voetzorgverlening -ook niet voor de podotherapie- werd er aandacht besteed aan voetafwijkingen bij kankerpatiënten. Het gevolg hiervan was dat er ook op geen enkele wijze werd gecommuniceerd met het oncologisch behandelteam voorafgaand aan enige handeling. Ook vanuit het oncologisch behandelteam werden er geen aanwijzingen gegeven voor veilig handelen door de voetzorgverlener, terwijl in menig protocol werd aangegeven dat een voetzorgverlener uitkomst zou kunnen bieden.
Doel
Het doel van deze specialisatie is voetzorgverleners bewust te maken van de implicaties van de ziekte kanker en van de gevolgen van behandeling ervan, zodat zij een veilig en doelmatig voetzorgverleningstraject kunnen inzetten in afstemming met de behandelend arts.
Een specialisatie in de oncologie is op zich niet bijzonder: er zijn inmiddels oncologisch diëtisten, oncologisch fysiotherapeuten, enzovoort. Een oncologisch voetzorgverlener ontbrak echter in deze disciplines en is hard nodig. Kankerpatiënten wenden zich tijdens de rustperioden van hun kuren regelmatig tot voetzorgverleners. Deze voetzorgverleners moeten de juiste kennis hebben over wat de mogelijke consequenties van hun voetverzorging kunnen zijn voor kankerpatiënten die onder behandeling zijn. Een opleiding in de oncologische voetzorgverlening levert niet alleen kenniswinst op, maar zal ook bijdragen aan een sterk verbeterde communicatie tussen de zorgverleners van de patiënt. Onder de term voetzorgverleners wordt verstaan:
Kanker en voetzorgverlening
Elk jaar komen er ten minste 100.000 kankerpatiënten bij, van wie twee derde de ziekte overleeft. Deze overlevenden vormen voor voetzorgverleners nog een extra doelgroep, omdat zij statistisch gezien vaker de huisarts bezoeken met normale klachten – dus ook met voetklachten. Daarnaast is een regelmatige screening van de voeten van deze groep noodzakelijk.
Wetenschappelijk onderzoek geeft het belang van bewegen steeds weer aan. Bij veel kankerbehandelingen neemt de effectiviteit toe wanneer de patiënt beweegt tijdens de therapie. Kunnen bewegen -mobiliteit- vereist gezonde voeten dus ook hier spelen gespecialiseerde voetzorgverleners een belangrijke rol!
Medisch pedicure oncologie geïntegreerd in ONCO-Zorg onderwijs van MischaNagel.nl!
Op 7 juli 2021 ontvingen we de bevestiging dat wij door ProVoet zijn erkend als opleider voor de specialisatie medisch pedicure oncologie [MPO]. Na een gedegen en onafhankelijke bedrijfs-audit heeft onderzoeksbureau CPION aan ProVoet geadviseerd ons te erkennen als opleider voor deze nieuwe specialisatie. Eind april 2022 werd de specialisatie medisch pedicure oncologie door het Nederlands Kwalificatieraamwerk NLQF ingeschaald op niveau 5. NLQF 5 is Europees gelijk gesteld aan EQF 5 (‘associate degree’) en wordt in België erkend als BEQF 5.
Als eerste -en tot op heden enige- opleider hebben we vervolgens met Exameninstituut TCI hard gewerkt om onze opleiding naadloos op het examen MPO te laten aansluiten.
Het kwalificatiedossier van ProVoet is met onmiddellijke ingang de basis voor zowel de opleiding OVV als de specialisatie MPO. Wij hebben hieraan bovendien een halve praktijkdag oncologische Voetmassage en een halve lesdag Hygiëne & Infectiepreventie aan toegevoegd. In onze opleiding maakt u ook kennis met een kanker ‘survivor’. In een zeer persoonlijke presentatie leert u over ervaringen tijdens het traject van diagnose tot laatste behandeling en hoe het leven er ná kanker uit kan zien.
Het aantal lesdagen is inmiddels uitgebreid van acht naar negen (excl. examen). Door deze extra contacturen kunnen deelnemers zich nog meer in deze materie verdiepen en worden studenten in staat gesteld zich zo goed mogelijk voor te bereiden op het examen. Tussen de achtste en de negende lesdag zit een periode van aantal weken waarin een voorbereidende opdrachten voor het examen moeten worden gemaakt. De inhoud van de negende lesdag wordt ten dele bepaald door de deelnemers zelf aan de hand van hun vragen. Verder zal een aantal belangrijke onderwerpen worden herhaald en wordt met een groepsgesprek afgesloten. Boeken en/ of laptops gaan dicht en vervolgens wordt middels een aantal stellingen een discussie gestart die een goede voorbereiding biedt voor het examen.
Na een succesvol MPO-examen ontvangen de geslaagden een BRAVO certificaat. Voor het aanvullende kwaliteitskenmerk OVV worden extra eisen gesteld waaronder een tweedaagse stage op de oncologie afdeling van een ziekenhuis. Wanneer ook daaraan is voldaan, ontvangen deelnemers ook de OVV titel met bijbehorende registratie en diploma. Zij worden opgenomen in het OVV register en zijn zichtbaar op oncofoot.com en in de digitale verwijsgids kanker van IKNL (Integraal kankercentrum Nederland; zie ook verder).
Voet-/ handafwijkingen komen bij ongeveer 33% van kankerpatiënten voor; niet alleen bij chemotherapie maar ook als gevolg van doelgerichte therapie en de nieuwe immuuntherapie. Patiënten ervaren dit als enorm pijnlijk en vervelend en het heeft grote invloed op kwaliteit van leven.
Sinds 2013 zijn er in Nederland en Vlaanderen ruim 350 oncologisch voetzorgverleners OVV opgeleid en 34 oncologisch handzorgverleners OHV. Deze zijn niet alleen te vinden op onze eigen ONCO-Zorg-kaart; in Nederland worden alle OHVers en OVVers opgenomen in de digitale verwijsgids kanker van het IKNL. Deze wordt door oncologen, oncologisch verpleegkundigen en andere zorgverleners gebruikt om kankerpatiënten te verwijzen naar veilige zorg buiten de muren van het ziekenhuis. In Vlaanderen wordt onze onco-zorgkaart overgenomen op de website ‘alles over kanker’.
Sinds maart 2020 wordt de OHV/ OVV opleiding alleen nog “virtueel” gegeven middels een volledig interactief “live webinar“. Eén opleidingsdag wordt echter wel fysiek gegeven bij MSK-Podiamed in Zaltbommel (NL).
Het examen wordt inmiddels volledig afgenomen door Examenbureau TCI op de examenlocatie in Schoonrewoerd. Na een met succes afgelegd examen krijgt u een certificaat van handelingsbevoegdheid en wordt u direct opgenomen in de diverse digitale verwijssystemen. U krijgt dan een half jaar de tijd om uw stage te lopen en een stageverslag in te dienen dat dient te worden afgetekend door de stage verlenende-instelling samen met een terugkoppelingsformulier. Hierna ontvangt u uw definitieve diploma. Als OVV of OHV bent u verplicht ieder jaar een dag na te scholen (Oncozorg-Symposium) en werkt u mee aan klinische praktijk evaluaties.
Bepaalde lesdagen van de OVV en OHV opleiding worden gecombineerd gegeven, voor podotherapeuten/ podologen is alleen deelname aan Onco-massage nog facultatief en reeds actieve en gediplomeerde OVVers zullen bepaalde lesdagen van de OHV opleiding volgen.
Voor de “virtuele” opleiding hebben we een op maat gemaakte oplossing bedacht die dient om de informatie op een net zo toegankelijke en veilige wijze over te brengen. Ook plannen we voor de start van iedere opleiding een aantal ‘technische sessies’ voor deelnemers die geen of weinig ervaring hebben in het volgen van virtueel onderwijs. De lessen zelf zijn volledig interactief en deelnemers kunnen in hun eigen virtuele omgeving voor aanvang, tijdens pauzes en na afloop ook informeel samen zijn.
Virtueel onderwijs vindt altijd plaats in uw eigen vertrouwde en veilige omgeving en maakt het minder afhankelijk van voldoende belangstelling in de regio van een aspirant deelnemer. Het scheelt bovendien in reistijd van zowel de deelnemers als de docenten. Als opleider hebben we veel aandacht besteed aan deze manier van lesgeven, begrijpen we de uitdaging die het voor veel deelnemers heeft en geven we volledige ondersteuning zowel op het technische vlak maar ook op de beleving ervan.
Deze voor velen nieuwe manier van kennisoverdracht is door de deelnemers van twee recente opleidingen geëvalueerd en met met hoge cijfers gewaardeerd. Door onze aanpak en begeleiding kan iedere deelnemer zonder problemen de eerste lesdag aanvangen.
Erkenningen
MischaNagel.nl BV heeft een CRKBO registratie; derhalve zijn onze nascholingen en opleidingen vrijgesteld van BTW. MischaNagel.nl BV is een KMO erkende opleider, derhalve kunnen in Vlaanderen gevestigde voet- en handzorgverleners op eenvoudige wijze een deel van de opleidingskosten vergoed krijgen via de KMO
-Portefeuille. Meer informatie hierover Vindt u op onze speciale webpagina [klik hier].
Sinds juli 2021 is MischaNagel.nl door de Nederlandse branchevereniging ProVoet erkend als opleider voor de specialisatie medische pedicure oncologie [MPO].
Sinds 2012 is er veel veranderd. Mischa’s waarnemingen hebben geleid tot de vorming van een team dat een curriculum ontwikkelde voor gespecialiseerde oncologische voetzorg. In 2019 heeft een ander expert team op basis ven der eerder opgedane ervaringen een nieuw curriculum opgezet voor oncologische handzorg OHV®.
Voet- en handzorgverlening bij kanker is een specialisatie binnen deze vormen van zorgverlening. Voor de veiligheid van de patiënt moet een gespecialiseerde zorgverlener goed inzicht hebben in o.a. de volgende aspecten:
Voor deze opleidingen is het mogelijk een beroep te doen op het STAP-budget van het UWV, klik hier voor meer info
8-daagse opleiding tot oncologisch voetzorgverlener voor (medisch) pedicure (+/++) [OVV]
9-daagse opleiding tot oncologisch handzorgverlener [OHV]
Informatie over veilige en verantwoorde voetzorgverlening bij kanker
Informatie over veilige en verantwoorde handzorgverlening bij kanker
Voetzorgverlening wordt vaak ondergewaardeerd terwijl gezonde, goed functionerende voeten essentieel zijn
Goed functionerende voeten essentieel zijn voor onze mobiliteit
Altijd wetenschappelijk geborgd!
Verkorte opleiding tot oncologisch handzorgverlener voor actieve OVVers [OHV+OVV]
gastdocent
Anesthesioloog/ Pijnspecialist
praktijklessen oncologische voet of handmassage
praktijklessen oncologische voet of handmassage
Voetzorgplus
Docent OHV
de oorspronkelijke opleiding OVV, MPO en OHV.
Onze ONCO-Zorgverleners zijn opgenomen in de ‘digitale verwijsgids kanker’ van IKNL en kunt u ook terugvinden op onze eigen patiëntenplatforms ONCO-Foot en ONCO-Hand.
Registerpodologen: 1,5 punt | ProCert: 1,5 punt | Footcare: accreditatie na attest
Live Actueel aanmelden en informatie, klik hier
ProVoet heeft een cruciale studie gestart naar voetpijn bij ouderen, een vaak verzwegen maar significant probleem.
Hoe kunt u helpen?
Leg uw cliënten van 65 jaar of ouder een korte vragenlijst voor en rond deze af, ook indien er geen sprake is van voetpijn. Momenteel hebben we 450 responses, maar om echt impact te maken streven we naar 2.000 ingevulde enquêtes. Gebruik de juiste link op basis van uw locatie:
• Link voor zorgverleners in Nederland
• Link voor zorgverleners in Vlaanderen
Bent u kankerpatiënt? Dan kan uw behandelend arts of verpleegkundige u verwijzen naar een OVV voor een voetbehandeling. Zonder uw toestemming mag een OVV geen medische informatie uitwisselen. Daarom worden bevindingen voor de arts of verpleegkundige aan u meegegeven. Een OVV zet voetzorgtrajecten bij kankerpatiënten alleen in met toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige.
Toestemming van de patient
De oncologisch voetzorgverlener OVV behandelt oncologische cliënten die actief worden behandeld voor kanker uitsluitend na overleg en expliciete toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige. Deze toestemming wordt bij voorkeur schriftelijk vastgelegd. Wordt er telefonisch toestemming verkregen, dan dienen naam en functie van de toestemmingsverlener te worden vastgelegd, en te worden voorzien van datum en tijd.
Voor communicatie met aanpalende zorg is schriftelijke toestemming nodig van de cliënt.
Een OVV heeft een aanvullende opleiding gevolgd van zes theoriedagen en 2 praktijkdagen. De praktijk bestaat uit stages op een oncologieafdeling van een ziekenhuis. Daarna volgt een mondeling en schriftelijk examen.
Bijscholing
Een OVV is een ervaren en gediplomeerde voetzorgprofessional met minimaal drie jaar praktijkervaring. Zoals afgesproken met het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) volgt iedere OVV jaarlijks een verplichte nascholing. OVV’ers die niet aan hun jaarlijkse verplichtingen voldoen mogen zichzelf geen OVV meer noemen, de afkorting OVV is een vastgelegd merk en staat onder strikt toezicht.
Competenties
De belangrijkste competenties van een OVV’er zijn vastgelegd in een profiel (hier na te lezen).
Oncologisch voetzorgverleners beschikken over een deugdelijk praktijkplan waarmee de veiligheid van de patient en de zorgverlener gewaarborgd wordt.
Hierin zijn zaken opgenomen als het te voeren hygiënebeleid en te nemen infectiepreventie-maatregelen, maar ook aanwijzingen ten aanzien van het voeren van adequate cliëntenadministratie en bescherming van persoonsgegevens.
Ziekte
Indien de oncologisch voetzorgverlener OVV lijdt aan een besmettelijke ziekte, of op basis van de aanwezigheid van symptomen, zoals bijvoorbeeld koorts, het vermoeden kan hebben daaraan te lijden, zal deze géén voetzorgbehandeling uitvoeren bij oncologische cliënten, en zal nabijheid met deze cliënten worden vermeden totdat de ziekte voorbij is, dan wel geen besmettingsrisico meer oplevert voor de cliënt. Dit gaat zover als het afzeggen van behandelafspraken met oncologische cliënten.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
Ook kan de lichamelijke weerstand in een bepaalde periode van de behandeling laag zijn. Voor de voetzorgverlener is het van belang te weten wanneer zo’n periode zich voordoet, omdat bepaalde handelingen dan niet verricht mogen worden.
Het doel van oncologische voetzorg is de voeten van kankerpatiënten in een zo optimaal mogelijke conditie te brengen en te houden. Zo wordt de veiligheid en de gezondheid van de kankerpatiënt ondersteund. Deze vorm van voetzorg wordt altijd verleend in afstemming met het behandelteam.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
Een OVV-behandeling kan bestaan uit: het verwijderen van pathologisch eelt, het dunner frezen van verdikte nagels, het reguleren van ingegroeide nagels en het repareren van gespleten nagels. Een ontspannende voet- en onderbeenmassage is ook mogelijk. Er wordt een speciale massagetechniek toegepast zonder enige vorm van druk. Een OVV weet wanneer deze massage wel en niet toegepast mag worden. Bij sommige vormen van kanker of bijwerkingen als gevolg van de behandeling, is elke vorm van massage contra-geïndiceerd.
Hand-voetsyndroom
Een mogelijke bijwerking van chemotherapie is het handvoetsyndroom. Mogelijke klachten zijn: blaren, infecties, jeuk, pijn of gevoeligheid, roodheid, een schilferende of vervellende huid of zwelling aan beide voeten tegelijkertijd. Als een OVV deze klachten signaleert, zal deze de behandelend specialist hiervan op de hoogte brengen.
Melden van behandeling
Bent u kankerpatiënt?
Dan is het van belang dat u een OVV laat weten of u onder behandeling bent. Meld wanneer de laatste chemokuur of bestraling heeft plaatsgevonden en wie uw oncologisch behandelaar en huisarts zijn. Een kankerpatiënt mag namelijk niet zonder meer een voetzorgtraject ondergaan. Een OVV kan overleg plegen met uw medisch specialist.
Naast een oncoloog bestaat het behandelteam meestal uit verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en psychosociaal zorgverleners.
Goede communicatie is van groot belang, zowel met de patiënt als binnen het team en met ondersteunende zorgverleners. Voor het behandelteam is het belangrijk te weten dat zij kankerpatiënten met voetproblemen veilig kunnen verwijzen naar een OVV.
Doorverwijzing
Iemand bij wie kanker is geconstateerd, heeft vaak slecht nieuws te verwerken gekregen. Een OVV kan op een professionele manier omgaan met de emoties die hieruit voortkomen en u doorverwijzen naar een oncopsycholoog.
Verzekering
Vergoeding voor een aangeboden zorgtraject is in Nederland niet in de basisverzekering opgenomen. In sommige gevallen maken verzekeringsmaatschappijen gebruik van een coulanceregeling. De behandelend oncoloog dient dit schriftelijk aan te vragen en aan te geven dat extra voetzorg benodigd is.
Voordat een kankerpatiënt behandeld wordt, kan een OVV de voeten preventief screenen. Bij dit onderzoek worden de voeten gecontroleerd op aanwezigheid van huid- en voetproblemen, zoals mogelijke wondjes, schimmelinfecties of nagelaandoeningen. Eventuele waarnemingen kunnen belangrijk zijn voor de behandeling.
De huid en de nagels hebben een belangrijke signaalfunctie. Veranderingen kunnen een indicatie zijn voor verwijzing naar het oncologisch behandelteam. Een OVV kan hierin een belangrijke rol vervullen.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
In 2012 heeft de Nederlandse “medische voet” -academie een educatief programma voor medisch voetzorgverleners opgezet. Het hoofddoel van het programma was om het bewustzijn van potentiële complicaties en screening te vergroten, patiënten de juiste begeleiding te geven en de voeten van kankerpatiënten in optimale conditie te brengen en te houden tijdens en na de behandeling. Deze inspanning is ook gericht op het stimuleren van de communicatie tussen de medisch voetzorgverleners en oncologieprofessionals.
Inmiddels (2018) zijn er in Nederland en Belgie een 300-tal Oncologisch Voetzorgverleners OVV opgeleid. Zij volgen elk jaar een verplichte nascholing en zijn zo op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen op het gebied van nieuwe anti-kankermedicatie en eventueel optredende voetproblemen.
OVV’ers zijn opgeleid door medisch specialisten, communicatiedeskundigen, een onco-psycholoog, een oncologie-verpleegkundige en ervaren OVV’ers.
Deze groep OVV’ers heeft samen met specialisten richtlijnen opgezet voor veilige voetverzorging bij kankerpatiënten. Dit zijn geen officiële richtlijnen, maar die zullen op basis hiervan worden geofficialiseerd.
Bent u kankerpatiënt? Dan kan uw behandelend arts of verpleegkundige u verwijzen naar een OHV voor een voetbehandeling. Zonder uw toestemming mag een OHV geen medische informatie uitwisselen. Daarom worden bevindingen voor de arts of verpleegkundige aan u meegegeven. Een OHV zet handzorgtrajecten bij kankerpatiënten alleen in met toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige.
Toestemming van de patient
De oncologisch handzorgverlener OHV behandelt oncologische cliënten die actief worden behandeld voor kanker uitsluitend na overleg en expliciete toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige. Deze toestemming wordt bij voorkeur schriftelijk vastgelegd. Wordt er telefonisch toestemming verkregen, dan dienen naam en functie van de toestemmingsverlener te worden vastgelegd, en te worden voorzien van datum en tijd.
Voor communicatie met aanpalende zorg is schriftelijke toestemming nodig van de cliënt.
Een OHV heeft een aanvullende opleiding gevolgd van acht theoriedagen en 3 praktijkdagen. De praktijk bestaat uit stages op een oncologieafdeling van een ziekenhuis. Daarna volgt een mondeling en schriftelijk examen.
Bijscholing
Een OHV is een ervaren en gediplomeerde handzorgprofessional met minimaal drie jaar praktijkervaring. Zoals afgesproken met het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) volgt iedere OHV jaarlijks een verplichte nascholing. OHV’ers die niet aan hun jaarlijkse verplichtingen voldoen mogen zichzelf geen OHV meer noemen, de afkorting OHV is een vastgelegd merk en staat onder strikt toezicht.
Competenties
De belangrijkste competenties van een OHV’er zijn vastgelegd in een profiel (hier na te lezen).
Oncologisch handzorgverleners beschikken over een deugdelijk praktijkplan waarmee de veiligheid van de patient en de zorgverlener gewaarborgd wordt.
Hierin zijn zaken opgenomen als het te voeren hygiënebeleid en te nemen infectiepreventie-maatregelen, maar ook aanwijzingen ten aanzien van het voeren van adequate cliëntenadministratie en bescherming van persoonsgegevens.
Ziekte
Indien de oncologisch handzorgverlener OHV lijdt aan een besmettelijke ziekte, of op basis van de aanwezigheid van symptomen, zoals bijvoorbeeld koorts, het vermoeden kan hebben daaraan te lijden, zal deze géén handzorgbehandeling uitvoeren bij oncologische cliënten, en zal nabijheid met deze cliënten worden vermeden totdat de ziekte voorbij is, dan wel geen besmettingsrisico meer oplevert voor de cliënt. Dit gaat zover als het afzeggen van behandelafspraken met oncologische cliënten.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de handen en voeten. Voor gespecialiseerde voetzorg kijk op www.oncofoot.com.
Ook kan de lichamelijke weerstand in een bepaalde periode van de behandeling laag zijn. Voor de handzorgverlener is het van belang te weten wanneer zo’n periode zich voordoet, omdat bepaalde handelingen dan niet verricht mogen worden.
Het doel van oncologische handzorg is de handen van kankerpatiënten in een zo optimaal mogelijke conditie te brengen en te houden. Zo wordt de veiligheid en de gezondheid van de kankerpatiënt ondersteund. Deze vorm van handzorg wordt altijd verleend in afstemming met het behandelteam.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de handen.
Een OHV-behandeling kan bestaan uit: het verzorgen van ontstoken weefsel rondom de nagel, het dunner vijlen van verdikte nagels en het repareren van gespleten nagels. Een ontspannende hand- en onderarmmassage is ook mogelijk. Er wordt een speciale massagetechniek toegepast zonder enige vorm van druk. Een OHV weet wanneer deze massage wel en niet toegepast mag worden. Bij sommige vormen van kanker of bijwerkingen als gevolg van de behandeling, is elke vorm van massage contra-geïndiceerd.
Hand-voetsyndroom
Een mogelijke bijwerking van chemotherapie is het handvoetsyndroom. Mogelijke klachten zijn: blaren, infecties, jeuk, pijn of gevoeligheid, roodheid, een schilferende of vervellende huid of zwelling aan beide handen tegelijkertijd. Als een OHV deze klachten signaleert, zal deze de behandelend specialist hiervan op de hoogte brengen.
Melden van behandeling, Bent u kankerpatiënt?
Dan is het van belang dat u een OHV laat weten of u onder behandeling bent. Meld wanneer de laatste chemokuur of bestraling heeft plaatsgevonden en wie uw oncologisch behandelaar en huisarts zijn. Een kankerpatiënt mag namelijk niet zonder meer een handzorgtraject ondergaan. Een OHV treedt altijd in overleg plegen met uw medisch specialist.
Naast een oncoloog bestaat het behandelteam meestal uit verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en psychosociaal zorgverleners.
Goede communicatie is van groot belang, zowel met de patiënt als binnen het team en met ondersteunende zorgverleners. Voor het behandelteam is het belangrijk te weten dat zij kankerpatiënten met handproblemen veilig kunnen verwijzen naar een OHV.
Doorverwijzing
Iemand bij wie kanker is geconstateerd, heeft vaak slecht nieuws te verwerken gekregen. Een OHV kan op een professionele manier omgaan met de emoties die hieruit voortkomen en u doorverwijzen naar een oncopsycholoog.
Verzekering
Vergoeding voor een aangeboden zorgtraject is in Nederland niet in de basisverzekering opgenomen. In sommige gevallen maken verzekeringsmaatschappijen gebruik van een coulanceregeling. De behandelend oncoloog dient dit schriftelijk aan te vragen en aan te geven dat extra handzorg benodigd is.
Voordat een kankerpatiënt behandeld wordt, kan een OHV de handen preventief screenen. Bij dit onderzoek worden de handen gecontroleerd op aanwezigheid van huid- en handproblemen, zoals mogelijke wondjes, schimmelinfecties of nagelaandoeningen. Eventuele waarnemingen kunnen belangrijk zijn voor de behandeling.
De huid en de nagels hebben een belangrijke signaalfunctie. Veranderingen kunnen een indicatie zijn voor verwijzing naar het oncologisch behandelteam. Een OHV kan hierin een belangrijke rol vervullen.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de handen.
In 2012 heeft de Nederlandse “medische voet” -academie een educatief programma voor medisch voetzorgverleners opgezet. Het hoofddoel van het programma was om het bewustzijn van potentiële complicaties en screening te vergroten, patiënten de juiste begeleiding te geven en de voeten van kankerpatiënten in optimale conditie te brengen en te houden tijdens en na de behandeling. Deze inspanning is ook gericht op het stimuleren van de communicatie tussen de medisch voetzorgverleners en oncologieprofessionals.
In november 2019 is de het educatief programma uitgebreid met een module oncologisch handzorgverlener OHV.