Early Onset Cancer
De recente onthulling dat Catherine, de 42-jarige Prinses van Wales, de diagnose kanker heeft gekregen, heeft wereldwijd veel aandacht getrokken. Hoewel een kankerdiagnose dagelijks vele levens treft, benadrukt het nieuws over de prinses een verontrustende trend die medisch oncologen al langer signaleren: het aantal jonge mensen dat kanker krijgt, neemt toe en de oorzaken hiervan zijn nog grotendeels onbekend.
“Early Onset Cancer”, gedefinieerd als kanker die optreedt bij volwassenen jonger dan 50 jaar, is geen zeldzaamheid meer. Tussen 1990 en 2019 steeg de wereldwijde incidentie van vroeg optredende kanker met 79,1% en het aantal sterfgevallen door deze kankers met 27,7%. In de Verenigde Staten was borstkanker verantwoordelijk voor de meeste gevallen bij deze jongere populatie, terwijl maag-darmkankers de snelste stijging lieten zien. Iemand geboren in 1990 heeft meer dan twee keer zoveel kans op darmkanker en zelfs vier keer zoveel kans op endeldarmkanker dan iemand geboren in 1950.
Aangezien de genetische risicofactoren in de bevolking de afgelopen decennia niet significant zijn veranderd, lijken omgevings- en leefstijlfactoren een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van deze kankers. Ongezonde voeding, suikerhoudende dranken, rood vlees, roken, overmatig alcoholgebruik, slaapproblemen, obesitas en gebrek aan lichaamsbeweging kunnen, alleen of in combinatie, leiden tot verstoringen in de stofwisseling en verhoogde ontstekingsreacties in het lichaam. Ook veranderingen in het microbioom, de biljoenen micro-organismen die in ons lichaam leven en een cruciale rol spelen bij de spijsvertering en het immuunsysteem, worden onderzocht als mogelijke factor.
Omdat kanker zich vaak over decennia ontwikkelt, zouden blootstellingen op jonge leeftijd of zelfs in de baarmoeder al kunnen bijdragen aan een verhoogd risico. Studies hebben aanwijzingen gevonden voor een verband met keizersnedes en bepaalde medicijnen die worden gebruikt om vroegtijdige weeën te voorkomen. Toch kunnen obesitas en leefstijl niet alle gevallen van vroeg optredende kanker verklaren, aangezien ook veel jonge patiënten een gezonde levensstijl hebben. De precieze oorzaken blijven vooralsnog onduidelijk.
Wat wel vaststaat, is dat onderdiagnose van kanker bij jongeren veel voorkomt en verstrekkende gevolgen heeft. Huisartsen moeten beter op de hoogte zijn van het toenemende risico en klachten van jonge patiënten serieus nemen. Tegelijkertijd is het belangrijk dat mensen aanhoudende symptomen niet negeren, zeker als er kanker in de familie voorkomt. Vaak zullen jonge patiënten stevig voor zichzelf moeten opkomen om tijdig de juiste diagnose te krijgen.
Omdat vroeg optredende kankers vaak pas in een vergevorderd stadium worden ontdekt, werd lange tijd gedacht dat ze agressiever waren dan kankers bij ouderen. Meestal is er echter sprake van late diagnose en niet van een uitzonderlijk kwaadaardig ziekteproces. Wel zijn de gevolgen van de behandeling vaak extra zwaar voor twintigers, dertigers en veertigers. Kankertherapieën kunnen leiden tot hart- en vaatziekten en nieuwe tumoren, zelfs jaren later. Jonge patiënten maken zich zorgen over vruchtbaarheid, zwangerschap en langdurige cognitieve schade, zeker als ze weer aan het werk gaan.
Om dit zorgwekkende fenomeen het hoofd te bieden, zullen we de handen ineen moeten slaan. Er moet meer geld en onderzoek komen, voorlichting worden gegeven en richtlijnen voor screening worden herzien. Een belangrijke stap is gezet in de VS, waar nu wordt aanbevolen om mensen met een gemiddeld risico al vanaf 45 jaar te screenen op darmkanker.
Ondanks de enorme vooruitgang in de behandeling van kanker, blijven bepaalde leeftijdsgroepen zorgwekkend achter. De openheid van de Prinses van Wales over haar diagnose is een krachtige herinnering aan het werk dat ons nog te doen staat. Alleen door samen te werken kunnen we deze verontrustende trend keren en kanker op jonge leeftijd beter begrijpen, voorkomen en behandelen.
Bron
Dit artikel is gebaseerd op “Oncologist: Kate’s diagnosis is part of a troubling trend” van Jalal S. Baig,MD, Medical Oncologist, City of Hope Chicago gepubliceerd op CNN.com op 27 maart 2023.