Het ONCO-Zorg Symposium 2025 werd zeer positief geëvalueerd. Deelnemers waardeerden vooral de presentaties van Dr. Leon Plusjé, Hilde de Visser en Joanneke Bleichrodt vanwege hun…
Ontdek de meerwaarde van Medische Basiskennis voor medisch voet- en handzorgverleners in een gratis Facebook Live uitzending op 22 januari 2024 vanaf 20u. Mischa Nagel…
Bent u kankerpatiënt? Dan kan uw behandelend arts of verpleegkundige u verwijzen naar een OVV voor een voetbehandeling. Zonder uw toestemming mag een OVV geen medische informatie uitwisselen. Daarom worden bevindingen voor de arts of verpleegkundige aan u meegegeven. Een OVV zet voetzorgtrajecten bij kankerpatiënten alleen in met toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige.
Toestemming van de patient
De oncologisch voetzorgverlener OVV behandelt oncologische cliënten die actief worden behandeld voor kanker uitsluitend na overleg en expliciete toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige. Deze toestemming wordt bij voorkeur schriftelijk vastgelegd. Wordt er telefonisch toestemming verkregen, dan dienen naam en functie van de toestemmingsverlener te worden vastgelegd, en te worden voorzien van datum en tijd.
Voor communicatie met aanpalende zorg is schriftelijke toestemming nodig van de cliënt.
Een OVV heeft een aanvullende opleiding gevolgd van zes theoriedagen en 2 praktijkdagen. De praktijk bestaat uit stages op een oncologieafdeling van een ziekenhuis. Daarna volgt een mondeling en schriftelijk examen.
Bijscholing
Een OVV is een ervaren en gediplomeerde voetzorgprofessional met minimaal drie jaar praktijkervaring. Zoals afgesproken met het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) volgt iedere OVV jaarlijks een verplichte nascholing. OVV’ers die niet aan hun jaarlijkse verplichtingen voldoen mogen zichzelf geen OVV meer noemen, de afkorting OVV is een vastgelegd merk en staat onder strikt toezicht.
Competenties
De belangrijkste competenties van een OVV’er zijn vastgelegd in een profiel (hier na te lezen).
Oncologisch voetzorgverleners beschikken over een deugdelijk praktijkplan waarmee de veiligheid van de patient en de zorgverlener gewaarborgd wordt.
Hierin zijn zaken opgenomen als het te voeren hygiënebeleid en te nemen infectiepreventie-maatregelen, maar ook aanwijzingen ten aanzien van het voeren van adequate cliëntenadministratie en bescherming van persoonsgegevens.
Ziekte
Indien de oncologisch voetzorgverlener OVV lijdt aan een besmettelijke ziekte, of op basis van de aanwezigheid van symptomen, zoals bijvoorbeeld koorts, het vermoeden kan hebben daaraan te lijden, zal deze géén voetzorgbehandeling uitvoeren bij oncologische cliënten, en zal nabijheid met deze cliënten worden vermeden totdat de ziekte voorbij is, dan wel geen besmettingsrisico meer oplevert voor de cliënt. Dit gaat zover als het afzeggen van behandelafspraken met oncologische cliënten.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
Ook kan de lichamelijke weerstand in een bepaalde periode van de behandeling laag zijn. Voor de voetzorgverlener is het van belang te weten wanneer zo’n periode zich voordoet, omdat bepaalde handelingen dan niet verricht mogen worden.
Het doel van oncologische voetzorg is de voeten van kankerpatiënten in een zo optimaal mogelijke conditie te brengen en te houden. Zo wordt de veiligheid en de gezondheid van de kankerpatiënt ondersteund. Deze vorm van voetzorg wordt altijd verleend in afstemming met het behandelteam.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
Een OVV-behandeling kan bestaan uit: het verwijderen van pathologisch eelt, het dunner frezen van verdikte nagels, het reguleren van ingegroeide nagels en het repareren van gespleten nagels. Een ontspannende voet- en onderbeenmassage is ook mogelijk. Er wordt een speciale massagetechniek toegepast zonder enige vorm van druk. Een OVV weet wanneer deze massage wel en niet toegepast mag worden. Bij sommige vormen van kanker of bijwerkingen als gevolg van de behandeling, is elke vorm van massage contra-geïndiceerd.
Hand-voetsyndroom
Een mogelijke bijwerking van chemotherapie is het handvoetsyndroom. Mogelijke klachten zijn: blaren, infecties, jeuk, pijn of gevoeligheid, roodheid, een schilferende of vervellende huid of zwelling aan beide voeten tegelijkertijd. Als een OVV deze klachten signaleert, zal deze de behandelend specialist hiervan op de hoogte brengen.
Melden van behandeling
Bent u kankerpatiënt?
Dan is het van belang dat u een OVV laat weten of u onder behandeling bent. Meld wanneer de laatste chemokuur of bestraling heeft plaatsgevonden en wie uw oncologisch behandelaar en huisarts zijn. Een kankerpatiënt mag namelijk niet zonder meer een voetzorgtraject ondergaan. Een OVV kan overleg plegen met uw medisch specialist.
Naast een oncoloog bestaat het behandelteam meestal uit verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en psychosociaal zorgverleners.
Goede communicatie is van groot belang, zowel met de patiënt als binnen het team en met ondersteunende zorgverleners. Voor het behandelteam is het belangrijk te weten dat zij kankerpatiënten met voetproblemen veilig kunnen verwijzen naar een OVV.
Doorverwijzing
Iemand bij wie kanker is geconstateerd, heeft vaak slecht nieuws te verwerken gekregen. Een OVV kan op een professionele manier omgaan met de emoties die hieruit voortkomen en u doorverwijzen naar een oncopsycholoog.
Verzekering
Vergoeding voor een aangeboden zorgtraject is in Nederland niet in de basisverzekering opgenomen. In sommige gevallen maken verzekeringsmaatschappijen gebruik van een coulanceregeling. De behandelend oncoloog dient dit schriftelijk aan te vragen en aan te geven dat extra voetzorg benodigd is.
Voordat een kankerpatiënt behandeld wordt, kan een OVV de voeten preventief screenen. Bij dit onderzoek worden de voeten gecontroleerd op aanwezigheid van huid- en voetproblemen, zoals mogelijke wondjes, schimmelinfecties of nagelaandoeningen. Eventuele waarnemingen kunnen belangrijk zijn voor de behandeling.
De huid en de nagels hebben een belangrijke signaalfunctie. Veranderingen kunnen een indicatie zijn voor verwijzing naar het oncologisch behandelteam. Een OVV kan hierin een belangrijke rol vervullen.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
In 2012 heeft de Nederlandse “medische voet” -academie een educatief programma voor medisch voetzorgverleners opgezet. Het hoofddoel van het programma was om het bewustzijn van potentiële complicaties en screening te vergroten, patiënten de juiste begeleiding te geven en de voeten van kankerpatiënten in optimale conditie te brengen en te houden tijdens en na de behandeling. Deze inspanning is ook gericht op het stimuleren van de communicatie tussen de medisch voetzorgverleners en oncologieprofessionals.
Inmiddels (2018) zijn er in Nederland en Belgie een 300-tal Oncologisch Voetzorgverleners OVV opgeleid. Zij volgen elk jaar een verplichte nascholing en zijn zo op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen op het gebied van nieuwe anti-kankermedicatie en eventueel optredende voetproblemen.
OVV’ers zijn opgeleid door medisch specialisten, communicatiedeskundigen, een onco-psycholoog, een oncologie-verpleegkundige en ervaren OVV’ers.
Deze groep OVV’ers heeft samen met specialisten richtlijnen opgezet voor veilige voetverzorging bij kankerpatiënten. Dit zijn geen officiële richtlijnen, maar die zullen op basis hiervan worden geofficialiseerd.
Bent u kankerpatiënt? Dan kan uw behandelend arts of verpleegkundige u verwijzen naar een OHV voor een voetbehandeling. Zonder uw toestemming mag een OHV geen medische informatie uitwisselen. Daarom worden bevindingen voor de arts of verpleegkundige aan u meegegeven. Een OHV zet handzorgtrajecten bij kankerpatiënten alleen in met toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige.
Toestemming van de patient
De oncologisch handzorgverlener OHV behandelt oncologische cliënten die actief worden behandeld voor kanker uitsluitend na overleg en expliciete toestemming van de behandelend arts of verpleegkundige. Deze toestemming wordt bij voorkeur schriftelijk vastgelegd. Wordt er telefonisch toestemming verkregen, dan dienen naam en functie van de toestemmingsverlener te worden vastgelegd, en te worden voorzien van datum en tijd.
Voor communicatie met aanpalende zorg is schriftelijke toestemming nodig van de cliënt.
Een OHV heeft een aanvullende opleiding gevolgd van acht theoriedagen en 3 praktijkdagen. De praktijk bestaat uit stages op een oncologieafdeling van een ziekenhuis. Daarna volgt een mondeling en schriftelijk examen.
Bijscholing
Een OHV is een ervaren en gediplomeerde handzorgprofessional met minimaal drie jaar praktijkervaring. Zoals afgesproken met het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) volgt iedere OHV jaarlijks een verplichte nascholing. OHV’ers die niet aan hun jaarlijkse verplichtingen voldoen mogen zichzelf geen OHV meer noemen, de afkorting OHV is een vastgelegd merk en staat onder strikt toezicht.
Competenties
De belangrijkste competenties van een OHV’er zijn vastgelegd in een profiel (hier na te lezen).
Oncologisch handzorgverleners beschikken over een deugdelijk praktijkplan waarmee de veiligheid van de patient en de zorgverlener gewaarborgd wordt.
Hierin zijn zaken opgenomen als het te voeren hygiënebeleid en te nemen infectiepreventie-maatregelen, maar ook aanwijzingen ten aanzien van het voeren van adequate cliëntenadministratie en bescherming van persoonsgegevens.
Ziekte
Indien de oncologisch handzorgverlener OHV lijdt aan een besmettelijke ziekte, of op basis van de aanwezigheid van symptomen, zoals bijvoorbeeld koorts, het vermoeden kan hebben daaraan te lijden, zal deze géén handzorgbehandeling uitvoeren bij oncologische cliënten, en zal nabijheid met deze cliënten worden vermeden totdat de ziekte voorbij is, dan wel geen besmettingsrisico meer oplevert voor de cliënt. Dit gaat zover als het afzeggen van behandelafspraken met oncologische cliënten.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de handen en voeten. Voor gespecialiseerde voetzorg kijk op www.oncofoot.com.
Ook kan de lichamelijke weerstand in een bepaalde periode van de behandeling laag zijn. Voor de handzorgverlener is het van belang te weten wanneer zo’n periode zich voordoet, omdat bepaalde handelingen dan niet verricht mogen worden.
Het doel van oncologische handzorg is de handen van kankerpatiënten in een zo optimaal mogelijke conditie te brengen en te houden. Zo wordt de veiligheid en de gezondheid van de kankerpatiënt ondersteund. Deze vorm van handzorg wordt altijd verleend in afstemming met het behandelteam.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de handen.
Een OHV-behandeling kan bestaan uit: het verzorgen van ontstoken weefsel rondom de nagel, het dunner vijlen van verdikte nagels en het repareren van gespleten nagels. Een ontspannende hand- en onderarmmassage is ook mogelijk. Er wordt een speciale massagetechniek toegepast zonder enige vorm van druk. Een OHV weet wanneer deze massage wel en niet toegepast mag worden. Bij sommige vormen van kanker of bijwerkingen als gevolg van de behandeling, is elke vorm van massage contra-geïndiceerd.
Hand-voetsyndroom
Een mogelijke bijwerking van chemotherapie is het handvoetsyndroom. Mogelijke klachten zijn: blaren, infecties, jeuk, pijn of gevoeligheid, roodheid, een schilferende of vervellende huid of zwelling aan beide handen tegelijkertijd. Als een OHV deze klachten signaleert, zal deze de behandelend specialist hiervan op de hoogte brengen.
Melden van behandeling, Bent u kankerpatiënt?
Dan is het van belang dat u een OHV laat weten of u onder behandeling bent. Meld wanneer de laatste chemokuur of bestraling heeft plaatsgevonden en wie uw oncologisch behandelaar en huisarts zijn. Een kankerpatiënt mag namelijk niet zonder meer een handzorgtraject ondergaan. Een OHV treedt altijd in overleg plegen met uw medisch specialist.
Naast een oncoloog bestaat het behandelteam meestal uit verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en psychosociaal zorgverleners.
Goede communicatie is van groot belang, zowel met de patiënt als binnen het team en met ondersteunende zorgverleners. Voor het behandelteam is het belangrijk te weten dat zij kankerpatiënten met handproblemen veilig kunnen verwijzen naar een OHV.
Doorverwijzing
Iemand bij wie kanker is geconstateerd, heeft vaak slecht nieuws te verwerken gekregen. Een OHV kan op een professionele manier omgaan met de emoties die hieruit voortkomen en u doorverwijzen naar een oncopsycholoog.
Verzekering
Vergoeding voor een aangeboden zorgtraject is in Nederland niet in de basisverzekering opgenomen. In sommige gevallen maken verzekeringsmaatschappijen gebruik van een coulanceregeling. De behandelend oncoloog dient dit schriftelijk aan te vragen en aan te geven dat extra handzorg benodigd is.
Voordat een kankerpatiënt behandeld wordt, kan een OHV de handen preventief screenen. Bij dit onderzoek worden de handen gecontroleerd op aanwezigheid van huid- en handproblemen, zoals mogelijke wondjes, schimmelinfecties of nagelaandoeningen. Eventuele waarnemingen kunnen belangrijk zijn voor de behandeling.
De huid en de nagels hebben een belangrijke signaalfunctie. Veranderingen kunnen een indicatie zijn voor verwijzing naar het oncologisch behandelteam. Een OHV kan hierin een belangrijke rol vervullen.
Iemand die een behandeling voor de ziekte kanker ondergaat, kan te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijvoorbeeld bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de handen.
In 2012 heeft de Nederlandse “medische voet” -academie een educatief programma voor medisch voetzorgverleners opgezet. Het hoofddoel van het programma was om het bewustzijn van potentiële complicaties en screening te vergroten, patiënten de juiste begeleiding te geven en de voeten van kankerpatiënten in optimale conditie te brengen en te houden tijdens en na de behandeling. Deze inspanning is ook gericht op het stimuleren van de communicatie tussen de medisch voetzorgverleners en oncologieprofessionals.
In november 2019 is de het educatief programma uitgebreid met een module oncologisch handzorgverlener OHV.