Een Analyse van de Nivel Transparantiemonitor 2023
Toegang tot Gezondheidsinformatie voor Laagopgeleiden: Een Analyse van de Nivel Transparantiemonitor 2023
Uit de meest recente gegevens van de Nivel Transparantiemonitor 2023 blijkt dat de beschikbare gezondheidsinformatie slecht bereikbaar is voor laagopgeleide Nederlanders. Het onderzoek spitste zich toe op de vraag hoe mensen met een lage opleiding of sociaaleconomische positie gebruikmaken van informatie die beschikbaar is gesteld door transparantie-initiatieven in de zorg.
Het Transparantiemonitor-project, dat loopt van 2018 tot 2023, richt zich op de ontwikkeling van zorgtransparantie en de impact daarvan. Binnen dit project wordt gekeken naar de beschikbaarheid en bruikbaarheid van informatie over behandelingen, zorgaanbieders, en zorgverleners. In het licht van toekomstige veranderingen voor zorggebruikers is er in dit onderzoek een bredere blik op de transparantie van zorg geworpen.
Beperkte Toegang tot Medische Gegevens
Opvallend is dat, hoewel 63% van de zorggebruikers in 2023 aangeeft toegang te hebben tot hun medische gegevens bij huisartsenpraktijken of ziekenhuizen, slechts 46% van de laagopgeleide respondenten dezelfde toegang ervaart. Deze toegang wordt voornamelijk online verleend, via elektronische patiëntendossiers of persoonlijke gezondheidsomgevingen. In vergelijking met 2018 is het aandeel zorggebruikers met toegang tot deze gegevens meer dan verdubbeld.
Beperkte Zoektocht naar Gezondheidsinformatie door Laagopgeleiden
Uit het onderzoek blijkt dat bijna de helft (49%) van de laagopgeleide zorggebruikers in 2023 niet actief op zoek gaat naar gezondheidsinformatie. In vergelijking met alle zorggebruikers, waarbij twee derde (66%) wel informatie zoekt, blijft dit percentage significant lager. Van degenen die wel op zoek gaan, zoeken ze voornamelijk informatie over behandelingen (45%) en informatie over artsen, huisartsenpraktijken, of ziekenhuizen (21%). Opvallend is dat laagopgeleide zorggebruikers minder gebruikmaken van internet als informatiebron.
Belang van Persoonlijk Netwerk voor Laag Socio-economische Positie
Uit gesprekken met mensen met een lage sociaaleconomische positie blijkt dat zij zelden of nooit internet gebruiken voor zelfzorginformatie. Redenen hiervoor zijn het ontbreken van internettoegang, onbekendheid met internetgebruik, of moeite met het begrijpen van online informatie. Voor deze groep blijkt het persoonlijke netwerk juist essentieel als informatiebron. Met de groeiende inzet van internet voor gezondheidsinformatie dreigen zij echter steeds vaker deze waardevolle informatie te missen.
Bron: Nivel
Het Nivel is een publieke kennisorganisatie die onderzoek doet naar de gezondheidszorg, met een nationale functie op het gebied van eerstelijns- en tweedelijnszorg.
