Haar persoonlijke motivatie om de uitnodiging voor dit congres te accepteren is:

“Het is fijn dat we als voet- en enkelchirurgen van de Sint Maartenskliniek (SMK) gevraagd worden om onze expertise te delen. ​

In eerdere congressen was er sprake van een zeer positieve interactie en is er geprobeerd praktische handvatten mee te geven voor in het dagelijks werk. 

​Als dagvoorzitter zal ik de verbinding zoeken tussen eerste en tweede lijn. Tevoren is er ook de mogelijkheid om vragen betreffende orthopedie in te dienen. Die zal ik zoveel mogelijk tijdens het congres beantwoorden.”

​Kirsten Veenstra is al 21 jaar werkzaam als orthopeed, waarvan 11 jaar in de Sint Maartenskliniek. Na 10 jaar een algemene praktijk in het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam te hebben gehad, heeft ze gekozen voor sub-specialisatie.

​“In de SMK houd ik me bezig met knie-revisiechirurgie en enkel/voetchirurgie. Dit betreft invaliderende slijtage van enkel en voetgewrichten en voetproblematiek als onderdeel van uitgebreidere aandoeningen zoals neurologische beelden, diabetes en reumatoïde artritis.

We werken met 7 orthopaeden in een enkel/voetunit en hebben gezamenlijk een grote expertise. Ook leiden we voetchirurgen op. Zelf geef ik regelmatig onderwijs o.a. aan orthopaeden in opleiding, pedicures en podologen en gastlessen op HBO nascholingen voor verschillende disciplines in de gezondheidszorg.

Naast de klinische praktijk ben ik op dit moment voorzitter van de commissie kwaliteit van de Nederlandse Orthopaeden Vereniging.”

Jan Willem Louwerens opende het Voetcongres 2018 met de volgende lezing:

​“Lopen met een been dat niet meer naar je luistert en dat niet van jou is”
Subtitel: orthopedische mogelijkheden – voet en enkel- na een CVA.

Vanaf het moment dat de zorg van patiënten die een CVA overleven onder de hoede is gekomen van de revalidatie geneeskunde zijn er grote stappen voorwaarts gemaakt. Een hele reeks conservatieve behandelingsopties en aanpassingsmogelijkheden wordt toegepast. Bij de behandeling van sta- en loopstoornissen staan fysiotherapie, orthesen en botox injecties op de voorgrond.

Opvallend is dat met de tijd eventuele operatieve behandelingsopties uit het arsenaal zijn verdwenen. Tegelijkertijd is ook de wetenschappelijke interesse voor deze operaties vrijwel verdwenen.

Vanwege het Universitair Medisch Netwerk (Maartenskliniek en Radboud UMC) en de samenwerking op dit terrein is er in de afgelopen jaren op selectieve basis een significant aantal patiënten met een status na CVA geopereerd met als doel hun stabiliteit en loopvermogen te verbeteren.

Gedurende de presentatie werd het resultaat van een dergelijke operatie worden geïllustreerd aan de hand van de ervaringen van een patiënt(e). De operatieve mogelijkheden en onmogelijkheden werden in het kort gepresenteerd. Tijdens de presentatie van de heer Louwerens heeft ook een patiënt het woord gevoerd. Er werd een duidelijke “Take Home” message voor uw zorg voor dit soort patiënten in uw praktijk worden geformuleerd.

​​

—

Jan Willem Louwerens is de eerste voltijds voetchirurg in Nederland, en hij werkt op de afdeling orthopedie van de St Maartenskliniek in Nijmegen. Hij is voorzitter van de “Foot and Ankle Reconstruction Unit”. Jonge orthopeden en arts-assistenten worden hier opgeleid in de voetchirurgie. Per jaar worden meer dan 1000 operaties aan de voet en enkel uitgevoerd met speciale focus op de meer complexe pathologie, zoals neuromusculaire aandoeningen, sequela van niet-gelukte operaties, degeneratieve platvoet, enkelprothesiologie, reumatoïde artritis en posttraumatische problemen.

​Van 2006 tot 2010 was Louwerens voorzitter van de Wetenschappelijke Commissie van de Nederlandse orthopedische Vereniging (NOV) en van 2007 tot 2010 was hij lid van het bestuur van het NOV als wetenschappelijk secretaris.

Louwerens was van 1997-2008 oprichter en voorzitter van de Dutch Orthopaedic Foot and Ankle Association (tegenwoordig Dutch Foot and Ankle Society) en werd hiervan in 2012 tot ere-lid benoemd.

​Niki Stolwijk kwam tijdens het Voetcongres 2018 als deel van het team van de Maartenskliniek een presentatie geven over langdurige belasting van de voeten met als voorbeeld het lopen van de Nijmeegse vierdaagse.

​Wat gebeurt er met je voeten als je de Nijmeegse vierdaagse loopt?

– Toelichting op promotieonderzoek –

​

Dr. Niki Stolwijk is gepromoveerd aan het Radboudumc. Haar proefschrift, ‘FEET4FEET: plantar pressure and kinematics of the healthy and painful foot’leverde nieuwe inzichten op rond (voor)voetklachten, inzichten die al tot publiciteit leidden in de NRC en op NU.nl.

Naast fysiotherapeut, docent Fysiotherapie aan de HAN en bewegingswetenschapper, is Stolwijk onderzoeker bij het Lectoraat Musculoskeletale Revalidatie en werkt ze als onderzoeker bij de Sint Maartenskliniek.

Voetklachten

Ten minste 10 procent van de Nederlandse bevolking kampt met voetklachten. Hoewel men aanneemt dat het ontstaan van voetklachten is gerelateerd aan de vorm, de belasting en het functioneren van de voet, is hier nog maar weinig over bekend.

Aan de hand van onderzoek bij mensen met en zonder voorvoetklachten en ook wandelaars van de Nijmeegse Vierdaagse heeft Stolwijk de relatie onderzocht tussen drukverdeling onder de voet en het krijgen of hebben van voorvoetklachten.

Vierdaagse voeten
In het kader van het proefschrift zijn niet alleen de plantaire drukverdeling (wat wil zeggen: onder de voetzool) en de afwikkeling en beweging van de voet tijdens het lopen bij mensen met en zonder voetklachten onderzocht; ook heeft Stolwijk het effect van 2 veelvoorkomende behandelingen van voorvoetklachten op de drukverdeling en de afwikkeling en beweging van de voet bestudeerd.

Een deel van het onderzoek is uitgevoerd bij deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse. Wat blijkt? De plantaire drukverdeling en afwikkeling van de voet veranderen tijdens het lopen. Vooral onder de hiel en de laterale zijde van de voorvoet neemt de druk aanzienlijk toe. Vierdaagselopers bij wie de voetafwikkeling zich tijdens het lopen naar binnen verplaatste, ontwikkelden verhoudingsgewijs vaak voorvoetklachten.

Klauwtenen
Uit een ander deel van het onderzoek komt naar voren dat patiënten met klauwtenen significant hoge druk hebben onder het distale deel van de voorvoet en de hiel (‘distaal’ betekent: dat deel van de voorvoet dat het verst van het centrum van het lichaam afligt). Een operatieve correctie van klauwtenen blijkt effectief en normaliseert de drukverdeling onder de voet.

Afrikaanse voeten: ingebouwde steunzolen
In haar onderzoek vergeleek Stolwijk ook de voeten en manier van lopen van een groep volwassenen uit Malawi en uit Nederland. De drukverdeling in de schoen van Nederlandse volwassenen die lopen op steunzolen, blijkt vergelijkbaar met de drukverdeling onder de blote Afrikaanse voet.
Opvallend genoeg komen voetklachten in Afrika maar zelden voor, terwijl het voor de bevolking aldaar veel gangbaarder is om grote afstanden te lopen. Daar komt bij dat zij vaak op blote voeten lopen of op versleten schoeisel.

Gelijkmatige drukverdeling
De Afrikaanse deelnemers bleken relatief platte voeten te hebben vergeleken met de hollere Hollandse voeten. Hierdoor hebben ze een groter oppervlak waarover ze de druk verdelen. Verder viel op dat de deelnemers uit Malawi hun middenvoet langer en hun voorvoet minder lang belasten tijdens de afwikkeling. Tijdens het lopen vertoonden zij een significant lagere druk onder hiel en voorvoet.

Stolwijk daarover: “Deze bevindingen demonstreren dat er verschillen bestaan tussen Nederlanders en Afrikanen in de belasting van de voet en techniek van afwikkeling. Nederlanders belasten hun voorvoet veel meer en langer tijdens het lopen.”

De kenmerken van de Afrikaanse voet lijken op datgene waarnaar behandelaars van voetproblemen in het Westen streven met de inzet van steunzolen: een gelijkmatige drukverdeling.

Waardevol onderzoek
De nieuwe inzichten die Stolwijk met haar promotie onderzoek kon aantonen over de drukverdeling onder voeten zijn heel waardevol voor behandelaars bij het adequaat inschatten van aard en ernst van voetklachten. Bovendien kunnen zij zo beter en objectiever bepalen of hun behandeling effectief is.

“Doelgerichte therapie: schiet het soms zijn doel voorbij?”

​

Kanker is een ziekte waarbij cellen ongebreideld groeien. In de vorige eeuw werd kanker grotendeels behandeld met chirurgie, chemotherapie en/of radiotherapie.  Tegenwoordig zijn er nieuwe medicijnen beschikbaar, de doelgerichte therapie.  Hiermee kan de groei van kankercellen geremd worden door op specifieke afwijkingen in de kankercel in te grijpen. Het voordeel van deze aanpak is dat gezonde cellen weinig last hebben deze medicijnen. Patiënten hebben daardoor minder last van bijwerkingen.

​Voor steeds meer soorten kanker is er doelgerichte therapie beschikbaar en deze behandeling wordt steeds vaker toegepast. Dit betekent dat ook de bijwerkingen specifiek voor deze geneesmiddelen steeds vaker voorkomen en in de pedicure praktijk zichtbaar zal worden.​

• Wat is doelgerichte therapie?
• Hoe specifiek is deze therapie?
• Wat zijn de bijwerkingen en welke bijwerkingen komen aan de voeten voor?

In deze lezing kreeg u meer inzicht over het werkingsmechanisme van een aantal veel gebruikte doelgerichte therapieën en waarom deze aan de voeten bijwerkingen geven.

U kreeg ook handvatten hoe u ermee in uw dagelijkse praktijk om moet gaan en hoe u een rol in de zorg voor deze patiënten op kan nemen.​

​Eva Hoefnagels is al geruime tijd verbonden aan de Maartenskliniek in Woerden. In haar presentatie tijdens het Voetcongres belicht Eva het volgende onderwerp:

​“Chronische fasciitis plantaris: leer er maar mee leven?”

​Fasciitis plantaris is bij 90-95 % van patiënten fels limiting binnen 1 jaar; 5-10% van de patiënten heeft persisterende klachten.

​Fasciitis Plantaris wordt gekenmerkt door heftige, aanhoudende pijn onder de hiel. De pijn kan zich uitbreiden naar de voetzool. Meestal heb je vooral startpijn, die vermindert als je een tijdje in beweging bent. Aanvankelijk neemt de pijn af als je rust neemt. De pijn neemt echter vaak toe wanneer Fasciitis Plantaris niet behandeld wordt. Je hebt dan ook in rust pijn aan de voet.

De peesplaat geeft ondersteuning aan de boog van de voet. De pees zorgt er ook voor dat je je met kracht kunt afzetten en dat je kunt springen. De pees wordt dus bij iedere stap aangespannen en moet flinke klappen kunnen opvangen.

De pijn wordt veroorzaakt door een niet-bacteriële ontsteking van de peesplaat. Door overbelasting kunnen kleine scheurtjes ontstaan in de peesplaat ter hoogte van de aanhechting met het hielbeen.

“Mijn onderzoek en presentatie gaat over deze laatste “ hopeloze” groep (van 5-10%) welke ondanks alle behandelingen, inlays, shockwave, gips, injecties, schoenadviezen klachten blijven houden.  De resultaten van het onderzoek en succesvolle behandeling worden gepresenteerd. Na de voordracht leer je deze groep te herkennen , de juiste behandeling te bieden dan wel doorverwijzing naar de orthopeed te realiseren.”

​Chronische fasciitis plantaris: leer er maar mee leven? Misschien toch verleden tijd?

​ ​Mischa Nagel was host van het Voetcongres 2018.

“Onderzoek naar de invloed van schoeisel op de kwaliteit van leven bij kankerpatiënten”

​“In mijn steeds verdere zoektocht naar verbetering van kwaliteit van leven van kankerpatiënten die als gevolg van hun behandeling last hebben van hun voeten viel het me op dat er geen enkel onderzoek is gedaan naar de rol van schoeisel bij kankerpatiënten  met deze problematiek.”

​Samen met podiatrist dr. Raphael Lilker (NY) en prof. Mario Lacouture (NY) maakte hij een opzet voor een observationele studie onder 12 patiënten met Handvoet syndroom. Deze studie is de afgelopen 6 maanden uitgevoerd. De resultaten van deze voor studie, die een opstap moet zijn naar een grotere klinische studie,  maakt Mischa op het voetcongres 2018 bekend.